İbrahim HOCA'dan Evinizin Konforunda 3., 4. , 5. , 6., 7. ve 8. Sınıflara Matematikten Canlı Dersler.
Gerekli Tek Şey e-mail Adresin, Adın ve Soyadın
Haftada 4, Ayda 16 Saat Sadece 120 TL( Ödemeler Aylık Olarak Havale İle Yapılır. )
Kayıt ve Ders Zamanları İçin Ayrıntılı Bilgi: 0507 215 26 58
EVİNİZDEKİ ÖĞRETMEN
5. sınıf türkçe dersi betimleme tanımlama videolu soru çözümleri izle
5. Sınıf Betimleyici Anlatım-Tartışmacı
Anlatım-Açıklayıcı Anlatım
İnsanlar gördüklerini, duyduklarını,
düşündüklerini, tasarladıklarını başkalarına anlatma gereği duymuşlardır. Bu aktarmalarda
insanın belli bir amacı vardır. Söyleyeceklerimizi amacımıza göre yönlendirir,
biçimlendiririz. Amacımız, söyleyeceğimiz değiştikçe anlatım biçimimiz de değişir.
Anlatımdaki amaçları şöyle sıralayabiliriz:
* Kavramları tanımlamak
* Bir durum ya da karakteri incelemek
* Bir düşünceyi aydınlatmak
* Varlıkları belirgin özellikleriyle
tanıtmak
* Bir olayı aktarmak
* Yerleşmiş duygu, düşünce, davranış
ve kanıları değiştirmek
* Gözlemlenen varlıkları başkalarının
zihninde canlandırmak
* Kişileri, tasarlanan olaylar içinde
yaşatarak duygu ve izlenim kazandırmak
Bu amaçlara bağlı olarak dört anlatım
biçimi kullanılır:
1. Açıklayıcı Anlatım
2. Tartışmacı Anlatım
3. Betimleyici Anlatım
4. Öyküleyici Anlatım
Bu anlatım biçimleri çoğu zaman tek
başlarına kullanılmaz. Birkaçı bir arada bulunabilir.
1. AÇIKLAYICI ANLATIM
Her türlü konuya uygulanabilen bu
anlatım biçiminde amaç bilgi vermek, herhangi bir düşünceyi aydınlatmaktır. Bu bakımdan
en çok kullanılan anlatım biçimidir.
Açıklayıcı anlatım, üzerinde durulan
konuyla ilgili 'Niçin?, Nedir?, Nasıl?" gibi soruların yanıtını vermeye
yarar. Bu anlatım biçimiyle bir olay anlatılır, bir şeyin olu şu belirtilir,
bir durum, davranış nedeniyle ortaya konur, kavramlar tanımlanır, varlıklar
belirgin nitelikleriyle tanıtılır, düşünceler aydınlatılır. Açıklama, bilgi
verme amacı taşıdığı için ansiklopediler, ders kitapları, gazeteler, açıklamalı
sözlükler, yemek tarifi kitapları... bu anlatım biçimini kullanır. Yine bir düşüncenin
aydınlanması amaç edinildiğinde makale, fıkra, deneme, eleştiri,
röportaj... gibi yazı türlerinde bu anlatım biçimine diğerlerine
oranla daha çok yer verilir.
Açıklamada bir konuyu berraklaştırmak,
geliştirmek, anlaşılır duruma sokmak ön planda olduğu için sanatlı kullanımdan kaçınılır.
Açıklayıcı
anlatım biçimi uygulanırken tanımlama, karşılaştırma, örnekleme... gibidüşünceyi geliştirme
yolları kullanılabilir.
2. TARTIŞMACI ANLATIM
Bu anlatım biçimi, herhangi bir düşünceyi
savunmak, okuyucuyu ya da dinleyiciyi bu düşünceye inandırmak amacıyla kullanılır.
Aslında tartışmacı anlatım, açıklayıcı
anlatımın biçim değiştirmiş şeklidir. Bu anlatım biçimini açıklamadan ayıran yön,
okuyucunun ya da dinleyicinin yerleşmiş kanılarını, düşünce ve davranışlarını
değiştirmeye yönelmesi, savunulan düşüncenin doğruluğunu kanıtlamaya çalışmasıdır.
Tartışmacı anlatım biçiminin uygulanabilmesi için öne sürülen önermenin tartışmaya,
delillerle kanıtlanmaya uygun olması gerekir. Herkesin üzerinde anlaştığı bir düşünce
bu yolla işlenmez. Ancak böyle bir düşünce yerleşmiş anlayışlara aykırı bir taraf
bulunduğu zaman tartışmacı anlatımla işlenebilir. Tartışma, çok yaygın olarak
kullanılan bir anlatım biçimidir. Örneğin deneme, fıkra, makale, söyleşi ve eleştirilerde,
roman ve öykülerde; konuşma ve
konferanslarda kısaca görüş ayrılığını gidermek için yapılacak her türlü
anlatımda yer alır. Tartışmacı anlatım biçimini uygularken, düşünceyi
geliştirme yollarından tanık gösterme, kanıtlama, örneklendirme... kullanılabilir.
3. BETİMLEYİCİ ANLATIM
Betimleme, varlıkları sözcüklerle görünür
kılmadır. Betimlemede varlıkların duyu organları ile algılanan nitelikleri belirtileceği
gibi bu niteliklerin iç dünyamızda uyandırdığı izlenimleri de yansıtabilir. Bu
anlatım biçiminde amaç, varlığı belirgin nitelikleriyle tanıtmak, varlık hakkındaki
izlenimlerimizi belirtmektir.
Betimleme, anlatıcının amacına göre
iki gruba ayrılabilir:
A) İzlenimsel (Sanatlı) Betimleme
B) Açıklayıcı Betimleme
A) İZLENİMSEL BETİMLEME
Yazar, gördüklerini duygularının,
düşüncelerinin etkisiyle betimler. Bu bakımdan kişisel kanı ve beğenileri ön
plandadır. Yazarın amacı, varlıkların kendisinde bıraktığı kişisel izlenimleri
duyurmak, başkalarının zihninde de aynı izlenimleri yaratmaktır. Bundan dolayı
roman, öykü gibi sanatsal türlerde bu anlatım biçimi ağırlık kazanır. Bu
anlatım türünde yazar, varlığın nitelikleri arasında seçme yaparak en
belirleyici olanları verir. Bunları ise üzerinde bıraktığı etkiye göre görme,
işitme, tatma, dokunma ve koklama duyularından birine ya da birkaçına
diğerlerinden daha çok yer vererek anlatır.
B) AÇIKLAYICI BETİMLEME
Bu betimlemede yazar nesnel bir bakış
açısıyla varlığa ait nitelikleri sıralar. Burada amaç, varlığı tanıtmak, okura
bilgi vermektir. Yazarın varlıklar karşısındaki kanı ve beğenileri yer almayacağından
dolayı bu betimleme yalnız görüneni
belirleyen bir fotoğraftan
farksızdır. Açıklayıcı betimleme daha çok ders kitaplarında
kullanılır (Coğrafya kitaplarında...).
KİŞİ BETİMLEMELERİ (PORTRE)
Kişilerin dış görünüşlerini
(fiziksel) ve karakterlerini (ruhsal durum) tanıtan betimlemedir.
Kişi betimlemelerine portre denir.
Portre; fiziksel portre ve ruhsal portre olarak ikiye ayrılır.
1. Fiziksel portre: Kişilerin dış görünüşlerinin anlatıldığı
betimlemedir. Betimlemede kişiyi, diğer kişilerden ayıran fiziksel özellikler
belirtilir. Portresi çizilen kişi hakkında özel görüş ve izlenimler de
verilebilir.
2.
Ruhsal portre: Kişilerin
karakter özelliklerinin anlatıldığı betimlemedir.
4. ÖYKÜLEYİCİ ANLATIM
Öyküleyici anlatımda düşünceler,
olaylar aracılığıyla anlatılır. Bu anlatım biçiminde amaç, olmuş ya da
olabilecek bir olayı oluşuyla, gelişmesiyle vermekj okuyucunun da gözünde
canlandırmaktır. Öykülemede olay; kişi, zaman ve yer öğelerine bağlanarak
verilir.
Bu anlatım biçimi, yazarın amacına bağlı
olarak ikiye ayrılır:
Betimleme - Tanımlama
Ilkogretimvideo.com üye olarak yorum yazmak için üye girişi yapınız eğer henüz üye değilseniz şimdi üye olmak için tıklayınız.